Cumhuriyet Dönemi Edebiyat Sanatçıları

                      Cumhuriyet Dönemi Edebiyat Sanatçıları

AHMET HAMDİ TANPINAR (1901-1962):

• Hece ölçüsünü şiirlerimize en iyi uygulayan şairimizdir.
• Şiir dilimize yeni bir ses getirmiştir.
• Kendine özgü bir söyleyiş geliştirmiştir.
• Hikaye ve romanlarda şiirsel bir dil kullanmıştır. Psikolojik , derinlik , bilinçaltına inen bir duyarlılık göstermiştir.
• Vatan sevgisi , geçmişe hasret gibi temalar işlenmiştir.

ESERLERİ:

Huzur , Saatleri Ayarlama Enstitüsü , Abdullah Efendinin Rüyası , Beş Şehir , Mahur Beste , 19. Asır Türk Edebiyatı , Yaşadığım Gibi.

SAİT FAİK ABASIYANIK (1906-1954):

• Türk hikayeciliğinin temel taşlarındandır.
• Çehov tarzı hikayeciliğinin en usta temsilcisidir.
• Günlük konuşma dilini , argoyu , halk söyleyişlerini hikayelerinde konu edinmiştir.
• Çoğunlukla sıradan insanların hayatlarını eserlerinde işlemiştir.

ESERLERİ:

Sarnıç , Semaver , Şahmerdan , Mahalle Kahvesi , Son Kuşlar , Kayıp Aranıyor ,      Alem Dağında Var Bir Yılan , Havada Bulut , Yaşama Hırsı , Şimdi Sevişme Vakti.

 FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL (1898-1973): 

• Beş hececilerdendir.
• Şiirleri aşk , memleket güzelliği , vatan sevgisi üzerine kuruludur.
• Anadolu' yu şiirlerinde en iyi işleyen şairlerimizdendir.
• Anadolu' yu işlenmemiş bir sanat olarak kabul edip , diğer şairlere örnek olmuştur.
• Anadolu' yu en güzel işleyen şiiri ''Han Duvarları'' dır.

ESERLERİ:

Gönülden Gönüle , Şarkın Sultanları , Dinle Neyden , Çoban Çeşmesi ,                          Bir Ömür Böyle Geçti , Elimle Seçtiklerim , Tatlı Sert , Akıncı Türküleri Han Duvarları , İlk Göz Ağrısı.

ZİYA OSMAN SABA (1910-1957):

• Şiirlerinde çocukluk özlemi , anılara düşkünlük , ev ve aile sevgisi , yoksul yaşamlara utanç ve acıma , ALLAH' a kulluk , kadere boyun eğme , küçük mutluluklarla yetinme ve ölüm gibi konuları işlemiştir.
• Hece ölçüsünü kullanmakla birlikte 1940' tan sonra serbest şiir yazmaya başladı.

ESERLERİ:

Sebil ve Güvercinler , Geçen Zaman , Nefes Almak ; Mesut İnsan Fotoğraf Hanesi ise öyküsüdür.

 ORHAN VELİ KANIK (1914-1988):

• Edebiyatımızın en serbest şairlerindendir.
• Mecazlı söyleyişi , kapalı anlatımı , benzetmeleri şiirimizden atan kişidir.
• Eski şiirimiz ve yeni şiirimiz tamamen birbirinden tamamen ayrılmıştır.
• Şiirlerinde gündelik konuşmayı , sıradan insanların hayat koşullarını , yaşama biçimlerini kullandı.
• Garip akımının kurucusudur.

ESERLERİ:

Garip , Vazgeçemediğim , La Fontaine' den seçmeler , Karşı , Nasrettin Hoca Hikayeleri , Destan Gibisi.

 OKTAY FIRAT HOROZCU (1914-1988):

• Garip akımının temsilcilerindendir.
• Başlangıçta , yeni bir hava içinde , güçlü aşk şiirleri ; toplumcu sanat ilkesinden hareketle halk deyimi ve söyleyişlerinden masal ve tekerlemelerden faydalanarak başarılı taşlamalar , sosyal şiirler yazdı. Perçemli Sokak kitabıyla birlikte şiir anlayışında büyük bir değişiklik olmuş soyut şiire kaymıştır.
• Son şiirlerinde öz ve biçim yoğunlaştırmalarıyla estetik planda yeni ve güçlü bir şiir estetiği yakalamıştır.

ESERLERİ:

Yaşayıp Ölmek , Aşk ve Avarelik Üzerine Şiirler , Güzelleme , Karga ile Tilki ,          Aşk Meridyeni , Denize Doğru Konuşma , Dilsiz ve Çıplak.

MELİH CEVDET ANAY (1915-2002): 

• Garip akımının temsilcilerindendir.
• Şiirlerinde toplumsal gerçekliği inceler.
• Daha sonra ilk şiirlerindeki romantizmden sıyrılarak duygularından çok aklın egemenliğine , güzel günlerin özlemine bırakır.
• Söz oyunlarında arınmış yalın bir dili vardır . Düz yazılarında ise yoğun bir düşünce , şiirsel , esprili , özlü bir dil vardır .
• Fıkra , makale , gezi , roman , tiyatro ve şiir yazmıştır. Çevirilerde yapmıştır.

ŞİİRLERİ:

Galip , Rahatı Kaçan Ağaç , Telgrafname , Yanyana.

DENEMELERİ:

Çevirileri; İngiliz Edebiyatından Denemeler.

TİYATROLARI:

Komedya , İçerdekiler , Gizli Emi.

ENİS BEHİÇ KORKYÜREK (1891-1971): 

• İlk şiirini Servet-i Fünun etkisinde yazdı.
• Şiire aruz vezniyle başlamıştır.
• Hece ile yazdığı ilk şiirlerinde aşk duygularına yer vermekle beraber , daha sonra kurtuluş savaşı tarihinde milli duyguları ve tarihi kahramanlıkları işleyen heyecan yüklü epik şiirler yazmıştır.

ESERLERİ:

Miras , Güneşin Ölümü.

HALİT FAHRİ OZANSOY  (1891-1971):

• Şiire aruzla başlamıştır. Aruzla veda adlı şiiriyle , aruz veznini bırakıp heceye yönelmiştir.
• Şiirlerinde çoğunlukla egzotik sahnelere , hüzün ve melankoli gibi bireysel duygulara , aşk ve ölüm temalarına rastlanır.
• Şiirlerinde konuşulan Türkçeyi başarıyla kullanmıştır.
• Şiir , roman ve tiyatro türünde eserleri vardır.

ESERLERİ:

Baykuş , Efsaneler , Cenk Duyguları , Hayalet , Rüya 

YUSUF ZİYA ORTAÇ (1896-1972):

• Yusuf Ziya' da diğerleri gibi şiire aruzla başlamış sonra heceye yönelmiştir.
• Şiirlerinde günlük hayatın çeşitli görünümlerini sade bir dille işlemiştir.
• Akraba adlı mizah dergisini çıkarmıştır.

ESERLERİ:

Akından Akına , Bir Rüzgar Esti , Yanardağ , Aşıklar Yolu , Akraba.

ORHAN SEYFİ ORHON (1890-1972):

• Şiirde aruzla başlar daha sonra heceyle devam eder.
• Şiirlerinde daha çok şahsi konuları işler.
• Bazı şiirlerde halk şiirinin şekillerini de kullanmıştır.
• Bireysel duyguları işleyen , ahenkli ve zarif şiirinde temiz duru bir Türkçe kullanmıştır.

ESERLERİ:

Fırtına ve Kar , Gönülden Sesler , Peri Kızı ile Çoban , O Beyaz Bir Kuştu .

AHMET KUTSİ TECER (1907-1967):

• Halkın ayağına giden şairdir.
• Şiiri nesirden ayırmaya çalışmıştır.
• Hecenin gelişmesi için elinden geleni göstermiştir.
• Çeşitli alanlarda eserle vermiştir.

ESERLERİ:

Şiirler , Köylü Temsilleri , Sivas Halk Şairi Bayramı , Köşebaşı , Bir Pazar Günü , Satılık Ev.

HALİKARNAS BALIKÇISI (CEVAT ŞAKİR KABAAĞAÇLI ) (1890-1973):

• ''Denizi , deniz hayatını'' edebiyatımıza tam anlamıyla yerleştiren yazarımızdır.
• Bodrum'u , Ege efsanelerini , balıkçıları hayatlarını eserlerinde işlemiştir.

ESERLERİ:

• Ege Kıyıları , Aganta-Burina Burinata , Merhaba Akdeniz , Turgut Reis , Mavi Sürgün , Anadolu'nun Sesi , Hey Koca Yurt , Deniz Gurbetçileri.

AHMET MUHİP DIRANAS (1909-1982):

• Bireyci şiiri estetik anlayışıyla özenle uygulamıştır.
• Hece ölçüsünü kullanarak yeni bir şiir dili oluşturmaya çalışmıştır.

ESERLERİ:

Şiirler , O Böyle İstemezdi , Gölgeler Çıkmaz.

MEMDUH ŞEVKET ESENDAL (1883-1952):

• Hikayeciliğimizin önemli isimlerindendir.
• Her gün gördüğümüz ancak önemsemediğimiz kişileri hikayelerinde işlemiştir.
• Hikayelerinin konusu genellikle gündelik hayattan seçer.
• Günlük konuşmaları içtenlikle yansıtmıştır.
• Hikayelerinde olağanüstü varlıklar ve olaylar yoktur .

ESERLERİ:

Ayaşlı ve Kiracılar Miras.

CAHİT SITKI TARANCI (1910-1956):

• Eserlerinde ölüm korkusu hakimdir.
• Heceye yeni şekiller katmıştır.
• Türkçenin inceliklerini ustaca kullanmıştır.
• Toplumsal konuları kendi penceresinden yansıtmıştır.

 ESERLERİ:

Otuz Beş Yaş , Ömrümde Sükut , Düşten Güzel  Ziya' ya Mektup.

NURULLAH ATAÇ (1898-1957):

• Deneme alanında önemli eserler vermiştir.
• Türkçenin sadeleşmesi için çok uğraşmıştır.
• Eserlerinde ısrarla devrik cümleler kullanmıştır.

ESERLERİ:

Günlerin Getirdiği , Karalama Defteri  , Sözden Söze ,  Diyelim , Söz Arasında , Günce Açarken ...

BEDRİ RAHMİ EYÜBOĞLU (1911-1975):

• Milli konulara eğilmiştir.
• Halk folklörünü işlemeye başlamıştır.
• Şiirlerinde; masllardan ,  türkülerden yararlanarak ,  doğu tutkusunu , insan sevgisini , yaşama sevgisini toplumsal sorunlara yansıttı.
• Aynı zamanda Cumhuriyet döneminin ünlü ressamlarındandır.
• Yazıları , Tezek , Deli Fişek , Resme Başlarken adlı eserleri toplamıştır.

NECİP FAZIL KISA KÜREK (1905-1983):

• Türk edebiyatının en büyük şairlerindendir.
• Sağlam bir dil yapısı ,  düzgün hece yapısı , sağlam bir teknik , felsefi bir derinlik , özgün bir anlatış gücüne sahipti.
• Aynı zamanda önemli bir fikir adamıdır.
• Ona göre şiir ''Allah' ı arama işidir''.

ESERLERİ:

Kaldırımlar , Örümcek Ağı , Ben ve Ötesi , Tohum Künye , Bir Adam Yaratmak , Satırbaşı , Çöle İnen Nur

ARİF NİHAT ASYA (1904-1975):

• Edebiyatımızda bayrak şairi olarak tanınmıştır.
• Eserlerinde Türklüğü , vatan ve bayrak aşkını işlemiştir.
• Edebiyat öğretmenliği ve miletvekilliği yapmıştır.

ESERLERİ:

Bir Bayrak Rüzgar Geliyor Heykeltraş , Yastığımın Rüyası , Ayetler , Rübaiyyıt-ı Arif , Enikli Kapı , Kubbe-i arda.

FALİH RIFKI ATAY (1894-1971):

• Araklıksız 27 yıl milletvekilliği yapan , yazarlığını da bu doğrultudaki çalışmalara adadı .
• Atatürk devrimlerinin korunması ve Batılılaşmanın yolundaki çabalarıyla güçlü başarılı bir gazeteci-yazar durumuna geldi.
• Türkçeyi ustalıkla kullanmıştır.

ESERLERİ:

Ateş ve Güneş ,  Zeytin Dağı , Çankaya , Atatürk'ün Hatıraları , Baş Veren İnkılapçı , Atatürk ne idi; Denizaşırı , Bizim Akdeniz , Gezerek , Gördüklerim (SEYAHAT YAZILARI).

YAŞAR KEMAL (1923-2015):

 

Türk romancılığının en usta kalemlerindendir.

Eserleri içeride ve dışarıda çokça ödül almıştır.

• Çukurova'da çalışan işçilerin hayat şartlarını, yaşama biçimlerini, ağaların köylülere zulümlerini ustaca ve realist bir yaklaşımla ele almıştır.

• ESERLERİ

• Teneke (1955) Orta Direk (1960) İnce Memed (1.Cilt; 1955, 2. Cilt; 1969, 3. Cilt; 1984) Ağrı dağı efsanesi ( 1970) Kimsecik (1980) Binboğalar Efsanesi ( 1971 Ölmez Otu Üç Anadolu Efsanesi (1969) Çakırcalı Efe (1972) Yılanı Öldürseler (1976) Höyükteki Nar Ağacı (1982) Demirciler Çarşısı Cinayeti(1974) Yusufçuk Yusuf (1975 Filler Sultanı İle Kırmızı Sakallı Topal Karınca (1977) Kuşlar da Gitti ( 1978) Allah'ın Askerleri (1978) Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana (1998 Kimsecik II (1985) Kale Kapısı (1986) Kanın Sesi (1991) Ağıt (1992) ...

•  Sarı Sıcak (1952) Bütün hikâyeleri (1967) ...

ATİLLA İLHAN (1925-2006):

• Toplumcu-mücadeleci görüşlerini bireysel romantizmle bütünleştirmiştir.
• Dili zengindir.
• Mavi Şiir Akımı'nın öncü ismidir.
• Başta şiir ve roman olmak üzere edebiyatın pek çok alanında eserler vermiştir.

ESERLERİ:

• Romanları: Sokaktaki Adam, Kurtlar Sofrası, Yaraya Tuz Basmak...
• Şiirleri: Duvar, Ben Sana Mecburum, Elde Var Hüzün ,Korkunun Krallığı Yasak Sevişmek Tutuklunun Günlüğü...

ABBAS SAYAR (1923-1999):

 

• Cumhuriyet sonrası edebiyatımızın güçlü kalemlerindendir.
• Anadolu'nun deyişlerini yaşam koşullarını, Orta Anadolu'nun zorlu kış koşullarını eserlerinde çok içtenve güzel yansıtmıştır.
• En önemli eseri:"Yılkı Atı"dır. TRT roman ödülü almıştır.

ESERLERİ:

Çelo, Can Şenliği, Yorganımı Sıkı Sar, Anılarda Yumak Yumak Noktalar.

ORHAN PAMUK (1952 - ):

• Nobel Edebiyat öldülünü almış tek yazarımızdır (2006).

ESERLERİ:

Benim Adım Kırmızı, Cevdet Bey Ve oğulları, Kar, Beyaz Kale, Kara Kitap, Sessiz Ev...

KEMAL TAHİR (1910-1973):

• Sosyalist görüşleri ile ön plana çıkaran bir yazardır.
• Anadolu insanının yaşam koşullarını, köylülerin, işçi sınıfının ezilmişliğini eserlerinden sıkça işlemiştir.

ESERLERİ:

Eskici ve Oğulları, Baba Evi, Cemile, Ekmek Kavgası, Tersine Dünya, Üç Kağıtçı, Hanımın Çiftiği...

ÖZDEMİR ASAF (1923-1981):

• Şiirlerinde toplumla, yaşadığı çağla, kendisiyle hesaplaşma içindedir.
• Şiirlerinde toplumsal ve bireysel çelişkilerini "sen-ben" ikileminde yansıttı

ESERLERİ:

•  Dünya gözüme Kaçtı, Sen Sen Sen, Yalnızlık Paylaşılmaz, Çiçekleri Yemeyin...
• Özdemir Asafça (deneme), Dün Yağmur Yağacak (öykü) ...

TARIK BUĞRA (1918-1994):

• Önemli romancılarımızdandır.
• Anadolu insanının kültürünü, inançlarını, tarihini işlemiştir.

ESERLERİ:

Küçük Ağa, Osmancık, İbiş'in Rüyası, Firavun İmamı, Küçük Ağa Ankara'da...